Chit Fund – “వచ్చిన డబ్బు అంతా చిట్టీకి పోయింది… ఇప్పుడు ఏమీ చేయలేను బాబూ” ఇవే మా అంకుల్ మాటలు.
అయితే విషయం ఏంటంటే… ఆయన ప్రతి నెలా 10 వేల రూపాయల చిట్టీ వేసుకుంటూ వచ్చారు. చిట్టీ పడితే వెంటనే తీసుకొని ఏదైనా పని పెట్టుకుంటే బాగుంటుందని కలలు కంటూ ఉండిపోయారు.
ఒక రోజు, ఆ చిట్ ఫండ్ ఆఫీసు తలుపులు మూసి పరిగెత్తిపోయింది.
వీటన్నిటిలో విచిత్రమేమిటంటే, వాళ్లు ఎవరో కాదు – ఊర్లోనే తెలిసిన వాళ్లు, ఎప్పుడూ నమ్మకం కలిగించే వాళ్లు. అంతే… తలుపులు మూసిన రోజు తర్వాత ఎవ్వరూ కనిపించలేదు. ఒక్క రిసీటూ లేదు. బ్యాంక్ డిపాజిట్ అయితే అయినా కాస్త బతికేది. కానీ ఇది?
అప్పటినుంచి మా అంకుల్ ఒక్క మాట చెబుతారు “చిట్టీలు నమ్మకండి బాబూ… నమ్మకంగా కనిపించినవాళ్లే డబ్బుతో పరారయ్యారు.”
చిట్ ఫండ్ అంటే ఏమిటి?
సాధారణంగా ఒక గుంపు మనుషులు (ఉదాహరణకి 20 మంది) ఒక నెలకు ఒక ఫిక్స్డ్ అమౌంట్ వేసుకుంటారు. ప్రతి నెలా ఒకరికి ఆ మొత్తాన్ని ఇస్తారు. ఇది లాటరీగా, లేక బిడ్డింగ్‌ ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది. చివరకు ప్రతి ఒక్కరికి ఒక్కసారి మొత్తం డబ్బు వస్తుంది.
ఇది తొలుత చూస్తే చాలా మంచి వ్యవస్థలా అనిపిస్తుంది. “మనవాళ్లు కలసికట్టుగా డబ్బు పొదుపు చేసుకునే మార్గం” అనిపిస్తుంది. కానీ ఎక్కడ డబ్బు ఉన్నదో అక్కడ మోసం కూడా వెంబడించదా?
Also read – ఎవ్వరూ చెప్పని బంగారం రహస్యం
మా అంకుల్ చేసిన 5 పెద్ద తప్పులు – మీరు ఎప్పుడూ చేయకూడదు
1. ఎవరి దగ్గర చిట్టీ వేస్తున్నారో తెలుసుకోకపోవడం
“ఫ్రెండ్ చెప్పాడు”, “ఊరిలో చాలామంది వేసుకుంటున్నారు” అనే నమ్మకంతో మా అంకుల్ చిట్టీలో ఎంటర్ అయ్యారు. కానీ ఆ ఫండ్ ఎక్కడ రిజిస్టర్ అయింది? వాళ్లకు లైసెన్స్ ఉందా? ఎప్పటి నుండి నడుపుతున్నారు? ఈ ప్రశ్నలు అడగలేదు.
పాఠం: ఎవరైనా చెప్పారని, ఎవరో వేస్తున్నారని చిట్టీలో చేరవద్దు. ముందుగా కంపెనీ పేరు గూగుల్ చేయండి. NBFCగా రిజిస్టర్ అయ్యారా? ఆన్‌లైన్‌ రివ్యూలు ఏమంటున్నాయి? గుర్తించండి.
2. క్యాష్ ట్రాన్సాక్షన్ – రిసీట్లు లేవు
అయితే ఇది పెద్ద తప్పు. చిట్టీ మొత్తాన్ని క్యాష్ లో ఇస్తూ, “ఆఫీసు వాళ్లు రిసీట్లు పంపుతారు” అన్న నమ్మకంతో సాగిపోయారు. చివరికి ఏ రుజువు లేకుండా మూడు లక్షలు పోయాయి.
పాఠం: ఎప్పుడూ బ్యాంక్ ద్వారా చెల్లించండి. రిసీట్లు తప్పనిసరిగా తీసుకోండి.
3. ఎక్కువ లాభాల పిచ్చి
ఒకవేళ బ్యాంకులో పెట్టినా 6% FD వడ్డీ వస్తుంది. కానీ చిట్ ఫండ్ లో 15% వచ్చిందని చెబితే… ఆడితే డబ్బే అంటారు కదా. ఇదే అంకుల్‌కి కాలింది. “ఎంత తక్కువ టైంలో అంత పెద్ద మొత్తం వస్తుందట” అన్న ఆశతో పెట్టిన డబ్బు తిరిగి రాలేదు.
పాఠం: ఎక్కువ లాభాల మాటలు వినగానే అప్రమత్తంగా ఉండండి. ఎక్కువ ఇస్తామంటే, డౌట్ చేయండి.
4. గుర్తు తెలియని ఫండ్ లో వేశాడు
ఆ ఫండ్ ఏ బ్రాండ్ కి సంబంధించినది? ఎక్కడ ఆఫీసు ఉంది? వాళ్లకు కనీసం GST నంబర్ ఉన్నదా? ఇవే లేవు. చిట్టీలు వేసేవాళ్లు అప్పుడప్పుడు మొబైల్ నెంబర్ మార్చేసేవాళ్లు. చివరికి వారికి ఫిర్యాదు చేయడానికి ఆధారం కూడా లేదు.
పాఠం: చిట్టీ ఎక్కడ వేస్తున్నారో, కంపెనీ లెగలిటీని ముందుగా పరిశీలించండి.
5. మౌఖికంగా నమ్మకాలు పెట్టడం
ఒకే ఊరిలో ఉండే వ్యక్తి చెప్పాడు కాబట్టి, “ఇది నమ్మదగినది” అనుకున్నారు. కానీ ఆ వ్యక్తి కూడా ఆ తరువాత కనిపించలేదు. ఎటువంటి అఫిడవిట్ లేకుండా, అలా నమ్మకంగా డబ్బులు ఇవ్వడమంటే అది సూటిగా ఆర్థిక తప్పిదమే.
పాఠం: సంబంధాలు, పరిచయాల పేరుతో డబ్బు పెట్టవద్దు. నిబంధనలు, రాతపూర్వకంగా ఉండాలి.
మీరు చిట్టీలో వుండాలంటే తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు
- చిట్ ఫండ్ సంస్థను వెరిఫై చేయండి
NBFCగా రిజిస్టర్ అయిందా? RBI రిజిస్ట్రేషన్ ఉందా? - పేమెంట్లు ఎప్పుడూ బ్యాంక్ ద్వారా చేయండి
Cash ద్వారా ఇవ్వొద్దు. ట్రాన్సాక్షన్ ప్రూఫ్ ఉండాలి. - రిసీట్లు తప్పనిసరిగా తీసుకోండి
ప్రతి చెల్లింపుకీ రసీదు లేకుంటే అది రివర్స్ చేయలేరు. - ఎవరూ చెప్పిన మాటలపై బేస్ చేసుకొని డబ్బు పెట్టవద్దు
లెగల్‌ డాక్యుమెంట్స్ లేకుండా ఏ విషయాన్ని నమ్మవద్దు. - గూగుల్ రివ్యూలు చూడండి – ఫిర్యాదులు ఉన్నాయా చూడండి
ఫేస్‌బుక్ గ్రూపుల్లో, ఫోరమ్‌లలో వారి పేరు టైప్ చేసి చూడండి.
ఇప్పుడు మా అంకుల్ పరిస్థితి ఎలా ఉంది?
ఆ 3 లక్షలు పోయిన తర్వాత ఎప్పుడూ ఎవరైనా ఏ స్కీం గురించి మాట్లాడినా, ఆయన వెంటనే “పుట్టే ముందు చూసుకోండయ్యా…” అని చెబుతారు. అప్పట్లో వారింట్లో కొత్త బిజినెస్ ప్లాన్ కోసం ఆ డబ్బు పెట్టారు. కానీ ఇప్పుడు ప్రతి నెల ఆ కోల్పోయిన డబ్బును గుర్తు చేసుకుంటూ బాధపడుతున్నారు.
ఇప్పుడు ఆయన చెబుతున్న మాట ఒక్కటే – “చిట్టీలు అన్నీ చెత్తకావు. కానీ ఎవరి దగ్గర వేస్తున్నారో, ఎంత భద్రత ఉందో, ఆలోచించాలి.”
సామాన్య ప్రజలకు ఇది గుణపాఠం
మన ఊరిలో, మన పరిచయాల్లో, మన మాట వినే వాళ్లలో చాలామందికి చిట్ ఫండ్ మీద ఆశ ఉంటుంది. తక్కువ సొమ్ముతో ఎక్కువ మొత్తం అందుకుంటామని ఆశ పడతారు. కానీ ఆ ఆశ డబ్బుతో పాటు మన భవిష్యత్తును కూడా తీసుకుపోతుంది.
ఒక్కసారి డబ్బు పోయిన తరువాత మన దగ్గర ఒక లెక్క కూడా లేకపోతే, ఎంత శ్రమించినా తిరిగి పొందలేం. కాబట్టి…
చిట్టీ వేయాలంటే కళ్ళు మూసుకుని కాకుండా – రెండు కళ్ళు విప్పి చూడాలి.